Xét duyệt hiện vật nhập kho cơ sở Bảo tàng Chiến thắng B-52
Sáng ngày 29/7/2025, Hội đồng Khoa học và xét duyệt hiện vật nhập kho cơ sở, Cục Chính trị, Bộ Tư lệnh Thủ đô (BTLTĐ) đã tổ chức Hội nghị Xét duyệt hiện vật nhập kho Bảo tàng Chiến thắng B-52 đợt 1 năm 2025. Đại tá Nguyễn Văn Hữu, Chủ nhiệm Chính trị BTLTĐ, Chủ tịch Hội đồng chủ trì hội nghị.
Toàn cảnh Hội nghị xét duyệt hiện vật nhập kho cơ sở Bảo tàng Chiến thắng B-52
Ba hiện vật được Hội đồng đưa ra xét duyệt trong đợt này gồm “Súng ngắn, băng đạn, bao da” của Trung tướng Chu Duy Kính, nguyên Tư lệnh BTLTĐ và hai “Vỏ bom phá M-118” trong chiến tranh phá hoại miền Bắc Việt Nam bằng không quân của đế quốc Mỹ từ năm 1965-1972 được trục vớt ở sông Hồng và đã được Bộ Tư lệnh Công binh xử lý an toàn.
Khẩu súng ngắn (súng ám sát) của Trung tướng Chu Duy Kính bằng kim loại cũ do Tiệp Khắc sản xuất, báng súng màu đồng đỏ dài 0,7cm; nòng súng màu xám bạc dài 11cm; đã gắn bó cùng đồng chí trong quá trình công tác và chỉ huy chiến đấu, cùng đồng chí lập được nhiều chiến công trong kháng chiến. Năm 1947, Đội Võ trang tuyên truyền bí mật ở Hà Nội được thành lập, đồng chí Chu Duy Kính được giao nhiệm vụ là Đội trưởng kiêm Bí thư Chi bộ. Đội có nhiệm vụ bảo vệ các hoạt động cách mạng ở cơ sở, tuyên truyền giác ngộ cho nhân dân, ở các nơi như trường học, trên tầu điện, bến xe…Vào giữa năm 1949 đồng chí bị địch bắt, tra khảo và đánh đập dã man rồi đày làm khổ sai ở trại tù Bạch Mai. Sau khi trốn thoát, đồng chí đề nghị được gặp đồng chí Trần Quốc Hoàn-Bí Thư Thành ủy Hà Nội báo cáo hai việc: Một là cho đánh sân bay Bạch Mai; Hai là cho người vào lấy khẩu súng ngắn, 08 quả lựu đạn và tài liệu đang cất giấu ở hầm Trung Phụng (Đống Đa, Hà Nội). Từ sơ đồ sân bay Bạch Mai tỉ mỉ mà đồng chí Chu Duy Kính đã vẽ, Thành ủy quyết định đánh sân bay nhằm phá hủy phương tiện chiến tranh hiện đại, gây thiệt hại lớn, làm hạn chế việc chi viện, tiếp tế cho các chiến trường của địch, đồng thời cổ vũ mạnh mẽ tinh thần quân dân Hà Nội đang bị địch kìm kẹp lúc bấy giờ. Nhiệm vụ đánh sân bay Bạch Mai được Ban chỉ huy Mặt trận giao cho Tiểu đoàn 108 thực hiện với phương châm “bí mật, bất ngờ, ít đánh nhiều, hiệu quả cao” và đã chiến thắng vang dội, phá hủy 25 máy bay, 60 vạn lít xăng dầu, 32 tấn vũ khí và một số trang bị của địch. Sau trận đánh sân bay Bạch Mai, đồng chí Chu Duy Kính trở thành điệp báo mang bí danh A15, tham gia đánh chìm chiến hạm của hải quân Pháp đang neo đậu ở Sầm Sơn và khẩu súng ngắn này liên tục vào sinh ra tử với đồng chí.
Khẩu súng ngắn của Đồng chí Chu Duy Kính
Cuối năm 2024, Ban CHQS quận Long Biên (nay thuộc Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực 4-Gia Lâm) đã phối hợp với Bộ Tư lệnh Công binh tiến hành trục vớt hai quả bom phá M-118 sau khi người dân thông báo phát hiện tại sông Hồng và xử lý đảm bảo an toàn. Vỏ của hai quả bom đã được bàn giao cho Bảo tàng Chiến thắng B-52, có đường kính 56cm, nặng 1.362 kg, dài 210cm, màu xanh quân sự. Trong hai cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc, Mỹ đã tập trung đánh phá các trọng điểm ở Hà Nội, trong đó có cầu Long Biên, với tất cả 14 lần, bom Mỹ đã phá hỏng 07 nhịp cầu và 4 trụ cầu lớn. Để bảo vệ cầu, bộ đội công binh và phòng không Việt Nam đã vượt qua mưa bom, bão đạn tiếp tục sửa chữa, xây dựng hai trận địa pháo phòng không ở giữa bãi sông Hồng để bảo vệ cầu. Bom phá M-118 thuộc loại bom phá cỡ lớn, bom có cấu tạo gồm thân bom, đuôi bom và ngòi nổ (thường lắp 2 ngòi nổ M-904/M-905). Công dụng là phá hoại các công trình trên mặt đất, sát thương hoặc khoan sâu xuống đất để phá hủy các công trình ngầm. Hai quả bom này là một trong số loại bom Mỹ đã thả xuống phá hoại cầu Long Biên, minh chứng cho âm mưu tàn ác của đế quốc Mỹ trong chiến tranh phá hoại năm 1964-1972.
Bom phá M-118 Mỹ sử dụng trong 12 ngày đêm cuối tháng 12/1972
Kết luận hội nghị, đồng chí Đại tá Nguyễn Văn Hữu, Chủ nhiệm Chính trị BTLTĐ-Chủ tịch Hội đồng Khoa học và xét duyệt hiện vật nhập kho cơ sở đã ghi nhận sự cố gắng của nhân viên Bảo tàng Chiến thắng B-52 trong công tác sưu tầm, nghiên cứu hiện vật; quyết định 03 hiện vật xét duyệt đủ tiêu chí nhập kho, đề nghị Bảo tàng tiếp thu ý kiến đóng góp của các thành viên Hội đồng và hoàn thiện hồ sơ hiện vật theo quy định; bảo quản và sử dụng hiệu quả các hiện vật này trong công tác trưng bày, tuyên truyền thời gian tới nhất là dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945-2/9/2025).
TRANG ANH (Bảo tàng Chiến thắng B-52)
