Khúc ca "Hà Nội - Điện Biên Phủ"
Du khách tham quan Bảo tàng Chiến thắng B.52 không chỉ được tìm hiểu một dấu son của lịch sử qua các hiện vật ở đây mà còn được nghe ca khúc mang âm hưởng hùng tráng “Hà Nội – Điện Biên Phủ” của nhạc sĩ Phạm Tuyên. Những câu hát “B.52 tan xác cháy sáng bầu trời. Hào khí Thăng Long ánh lên ngời ngời…” như đưa du khách quay trở lại không khí chiến đấu quyết liệt mà anh dũng, tự hào của những ngày cuối tháng 12 năm 1972.
Nhạc sĩ Phạm Tuyên sinh năm 1930 và lớn lên tại phố Hàng Da, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Trong kháng chiến chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, khu nhà tập thể của nhạc sĩ bị bom Mỹ tàn phá, gia đình ông đi sơ tán còn ông lên Đài Tiếng nói Việt Nam ở 58 Quán Sứ vừa làm việc vừa ở. Từ 19/12/1972, địch bắn phá Hà Nội vô cùng ác liệt, nhất là sau khi bom B.52 Mỹ rải thảm khu phố Khâm Thiên, giết hại nhiều người dân vô tội khiến nhạc sĩ vô cùng phẫn nộ, thôi thúc ông phải viết một nhạc phẩm thật đặc biệt.
Sáng 27/12, Đại tướng Võ Nguyên Giáp biểu dương các đơn vị lập công và ra lời kêu gọi: “Kẻ địch thua đau và nhất định sẽ thất bại hoàn toàn nhưng chúng vẫn ngoan cố kéo dài cuộc tập kích. Các đơn vị hãy bắn rơi nhiều B.52 hơn nữa, hãy giáng cho không lực Hoa Kỳ một đòn Điện Biên Phủ ngay trên bầu trời Hà Nội, Thủ đô thân yêu của chúng ta…”. Lời kêu gọi của Đại tướng đã trở thành nguồn cảm hứng để nhạc sĩ Phạm Tuyên sáng tác bài hát “Hà Nội – Điện Biên Phủ” ngay trong đêm 27/12. Dưới căn hầm của Đài Tiếng nói Việt Nam, từng nốt nhạc và lời ca hào hùng lần lượt hiện lên trên khuông nhạc: “…Tự hào thay dáng đứng Việt Nam…Một Điện Biên sáng chói, Hà Nội ơi…”. Các nốt nhạc trầm bổng đan xen với các ca từ khi thì quyết liệt, khỏe khoắn, kiên định; khi lại tha thiết, tự hào.
Sáng 29/12, bài hát “Hà Nội – Điện Biên Phủ” được đăng trên báo Nhân dân, cuối chiều nhạc sĩ và các ca sĩ đã thu âm xong bài hát, dù vừa hát vừa tránh bom đạn. Tối hôm đó, trong chương trình “Tiếng hát gửi về Nam”, ca khúc đã vang lên và được lan truyền đi khắp nơi như một lời động viên, tiếp sức cho chiến sĩ và đồng bào cả nước anh dũng chiến đấu đi đến thắng lợi cuối cùng. Để chào mừng năm mới 1973, nhạc sĩ Phạm Tuyên đã phát hành băng nhạc “Hà Nội – Điện Biên Phủ” với hình thức hợp xướng do nghệ sĩ Trần Khánh lĩnh xướng và còn lưu truyền đến ngày nay.
Nhân dịp kỷ niệm 40 năm Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” (2012), ca khúc “Hà Nội – Điện Biên Phủ” đã được Bảo tàng Chiến thắng B.52 dàn dựng thành một màn biểu diễn công phu, hoành tráng trong màn văn nghệ chào mừng Lễ kỷ , tạo nhiều cảm xúc cho khán giả. Bức ảnh chụp bản nhạc của ca khúc lồng với chân dung nhạc sĩ Phạm Tuyên hiện đang trưng bày tại Phòng kỷ vật của Bảo tàng.
TRÚC ANH
